Σάλος στους οικονομικούς κύκλους της Ευρώπης από την πληροφορία οτι κεντρική τράπεζα χώρας της ευρωζώνης κόβει χρήμα στην εποχή του ευρώ. Είναι νόμιμο αυτό; Υπό ορισμένες ακραίες συνθήκες και συγκεκριμένες προϋποθέσεις η απάντηση είναι πως...
«ναι».
Αυτό τουλάχιστον είναι το μήνυμα που προκύπτει από την τελευταία ανάλογη κίνηση της κεντρικής τράπεζας της Ιρλανδίας, η οποία αξιοποιώντας ένα παραθυράκι της κοινοτικής νομοθεσίας έχει καταφύγει σε αυτό το τέχνασμα. Υπό τη δικαιολογία ότι η πρωτοβουλία αναλαμβάνεται για την προστασία του εγχώριου τραπεζικού συστήματος, αρκετές χώρες της Ευρωζώνης έχουν κατά καιρούς κάνει χρήση του τεχνάσματος (μεταξύ αυτών και η Ελλάδα), αλλά για μικρά ποσά. Η διαφορά, με την περίπτωση της χρεοκοπίας της Ιρλανδίας, έχει να κάνει με το γεγονός ότι η κεντρική τράπεζα της τελευταίας, όχι απλώς έκοψε χρήμα, αλλά μάλλον «παρά – έκοψε».
Και το ερώτημα, που εύλογα τίθεται, είναι: Πώς θα αντιδράσει η Ευρωπαϊκής Κεντρική Τράπεζα σε αυτή την εξέλιξη, η οποία μπορεί να δημιουργήσει προηγούμενο, που μπορεί με τη σειρά του να οδηγήσει στο ξήλωμα του πουλόβερ.
Στη ριζοσπαστική λύση της δημιουργίας χρήματος φαίνεται πως έχει καταφύγει η Κεντρική Τράπεζα της Ιρλανδίας προκειμένου να στηρίξει το τραπεζικό σύστημα της χώρας, που υποφέρει, συν τοις άλλοις, και από ασταμάτητη φυγή καταθέσεων.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα της εφημερίδας Independent της Ιρλανδίας, (μέλους του γκρουπ που εκδίδει και την ομώνυμη της Βρετανίας), τα οποία επιβεβαιώνονται σχεδόν στο σύνολό τους, παρότι υποβαθμίζονται ως προς τη σημασία, η Ιρλανδία έχει καταφύγει σε μία λύση που θεωρητικά είναι ανεπίτρεπτη στις χώρες της ευρωζώνης, οι οποίες έχουν παραχωρήσει την εκχώρηση αυτού του δικαιώματος στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Η Ιρλανδία, όμως, βρήκε διέξοδο σε ένα παραθυράκι, στη διαδικασία που επισήμως φέρει τον τίτλο «έκτακτη συνεισφορά ρευστότητας» (Emergency Financial Assistance ή ELA) και επιτρέπει στις εθνικές κεντρικές τράπεζες να παρέχουν δάνεια στον ιδιωτικό τραπεζικό τομέα σε έκτακτες καταστάσεις.
H πρακτική των ELA έχει εφαρμοστεί σε αρκετές χώρες κατά περιόδους, για την προστασία του τραπεζικού τους συστήματος, αλλά με περιορισμένα ποσά, ειδικά σε σχέση με το μέγεθος του ΑΕΠ τους και των στοιχείων ενεργητικού των κεντρικών τραπεζών τους.
«ναι».
Αυτό τουλάχιστον είναι το μήνυμα που προκύπτει από την τελευταία ανάλογη κίνηση της κεντρικής τράπεζας της Ιρλανδίας, η οποία αξιοποιώντας ένα παραθυράκι της κοινοτικής νομοθεσίας έχει καταφύγει σε αυτό το τέχνασμα. Υπό τη δικαιολογία ότι η πρωτοβουλία αναλαμβάνεται για την προστασία του εγχώριου τραπεζικού συστήματος, αρκετές χώρες της Ευρωζώνης έχουν κατά καιρούς κάνει χρήση του τεχνάσματος (μεταξύ αυτών και η Ελλάδα), αλλά για μικρά ποσά. Η διαφορά, με την περίπτωση της χρεοκοπίας της Ιρλανδίας, έχει να κάνει με το γεγονός ότι η κεντρική τράπεζα της τελευταίας, όχι απλώς έκοψε χρήμα, αλλά μάλλον «παρά – έκοψε».
Και το ερώτημα, που εύλογα τίθεται, είναι: Πώς θα αντιδράσει η Ευρωπαϊκής Κεντρική Τράπεζα σε αυτή την εξέλιξη, η οποία μπορεί να δημιουργήσει προηγούμενο, που μπορεί με τη σειρά του να οδηγήσει στο ξήλωμα του πουλόβερ.
Στη ριζοσπαστική λύση της δημιουργίας χρήματος φαίνεται πως έχει καταφύγει η Κεντρική Τράπεζα της Ιρλανδίας προκειμένου να στηρίξει το τραπεζικό σύστημα της χώρας, που υποφέρει, συν τοις άλλοις, και από ασταμάτητη φυγή καταθέσεων.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα της εφημερίδας Independent της Ιρλανδίας, (μέλους του γκρουπ που εκδίδει και την ομώνυμη της Βρετανίας), τα οποία επιβεβαιώνονται σχεδόν στο σύνολό τους, παρότι υποβαθμίζονται ως προς τη σημασία, η Ιρλανδία έχει καταφύγει σε μία λύση που θεωρητικά είναι ανεπίτρεπτη στις χώρες της ευρωζώνης, οι οποίες έχουν παραχωρήσει την εκχώρηση αυτού του δικαιώματος στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Η Ιρλανδία, όμως, βρήκε διέξοδο σε ένα παραθυράκι, στη διαδικασία που επισήμως φέρει τον τίτλο «έκτακτη συνεισφορά ρευστότητας» (Emergency Financial Assistance ή ELA) και επιτρέπει στις εθνικές κεντρικές τράπεζες να παρέχουν δάνεια στον ιδιωτικό τραπεζικό τομέα σε έκτακτες καταστάσεις.
H πρακτική των ELA έχει εφαρμοστεί σε αρκετές χώρες κατά περιόδους, για την προστασία του τραπεζικού τους συστήματος, αλλά με περιορισμένα ποσά, ειδικά σε σχέση με το μέγεθος του ΑΕΠ τους και των στοιχείων ενεργητικού των κεντρικών τραπεζών τους.