απειλούμενης παχυσαρκίας.
Ποια προϊόντα ονομάζονται light;
Σύμφωνα με τον κώδικα τροφίμων και ποτών ένα προϊόν ονομάζεται light, εφόσον οι θερμίδες που αυτό περιέχει είναι μειωμένες κατά 30% από το αντίστοιχο πρότυπο προϊόν. Η μείωση αυτή δεν έχει να κάνει με μείωση της πρωτεΐνης. Light μπορούν να χαρακτηριστούν και προϊόντα με μεγαλύτερο ποσοστό, αρκεί να αναγράφεται σε ποιο συστατικό αναφέρεται η μείωση
Ποιες είναι οι κατηγορίες τροφίμων light
Ουσιαστικά υπάρχουν δυο μεγάλες κατηγορίες. Αυτά που είναι light στη ζάχαρη και αυτά που είναι light στο λίπος. Στα προϊόντα που είναι light ως προς τη ζάχαρη αντικαθίσταται η ζάχαρη με άλλες ουσίες όπως η ασπαρτάμη και η σακχαρίνη ενώ στα προϊόντα που θεωρούνται light ως προς το λίπος απλά αφαιρείται μεγάλη ποσότητα λίπους.
Light σε λίπος
Τα συγκεκριμένα τρόφιμα διακρίνονται μεταξύ αυτών που χαρακτηρίζονται ως 0% ή free fat και ως χαμηλής περιεκτικότητας ή low fat. Τα προϊόντα low fat μπορεί να έχουν έως και 25% λιγότερα λιπαρά. Μια ακόμη κατηγορία είναι τα τρόφιμα με υποκατάστατα λίπους. Τα υποκατάστατα μπορεί να είναι πρωτεϊνικές ή υδατανθρακικές συνθέσεις, οπότε και απορροφώνται, ή μη απορροφήσιμα συνθετικά λίπη. Τα μη απορροφήσιμα , έχει βρεθεί ότι μπορεί να προκαλέσουν παρενέργειες όπως γαστρεντερικές διαταραχές και μείωση της απορρόφησης βιταμινών.
Θα πρέπει να κατανοήσουμε ότι η έκφραση λιγότερα λιπαρά δεν συνεπάγεται και λιγότερες θερμίδες. Υπάρχουν τρόφιμα 'light', όπως για παράδειγμα η μαγιονέζα ή τύποι αλλαντικών που ενώ περιέχουν λιγότερο λίπος εξακολουθούν να είναι τρόφιμα υψηλής θερμιδικής αξίας και είναι καλό να χρησιμοποιούνται σε πολύ μικρές ποσότητες.
Light σε ζαχαρη
Για την αντικατάσταση της ζάχαρης στα προϊόντα light χρησιμοποιούνται ουσίες με υψηλή γλυκαντική ικανότητα. Οι πιο γνωστές από αυτές είναι η ασπαρτάμη και η σακχαρίνη.
Ασπαρτάμη
Η ασπαρτάμη δεν είναι κατάλληλη γλυκαντική ουσία για τρόφιμα που πρόκειται να υποστούν ψήσιμο, αφού σε υψηλή θερμοκρασία διασπάται και χάνεται η γλυκιά της γεύση. Η ουσία είναι παράγωγο αμινοξέων, έχει πολύ μικρή θερμιδική αξία, ενώ είναι 200 φορές, περίπου, πιο γλυκιά από τη ζάχαρη. Χρησιμοποιείτε κυρίως σε αναψυκτικά, γλυκά και γαλακτοκομικά προϊόντα . Απορροφάται κανονικά από τον οργανισμό σαν πρωτεΐνη. Θεωρητικά η κατανάλωση ασπαρτάμης είναι ασφαλής, εάν δεν καταναλώνεται σε μεγάλες ποσότητες. Επίσης είναι ιδιαίτερα χρήσιμη σε ανθρώπους που πάσχουν από διαβήτη τύπου Ι και ΙΙ.
Σακχαρίνη
Η σακχαρίνη ήταν η πρώτη ουσία που χρησιμοποιήθηκε ως υποκατάστατο της ζάχαρης και είναι 300 περίπου φορές πιο γλυκιά. Η ουσία παραμένει σταθερή όταν θερμαίνεται, ενώ περνά μέσα από τον ανθρώπινο οργανισμό χωρίς ουσιαστικά να αφομοιώνεται. Η ουσία έχει κατηγορηθεί ως καρκινογόνος, κάτι που δεν μπόρεσε τελικά να αποτρέψει την κυκλοφορία της. Στις χώρες όπου η σακχαρίνη επιτρέπεται ως πρόσθετη ουσία τροφίμων, χρησιμοποιείται για να γλυκάνει τα προϊόντα όπως τα ποτά, οι καραμέλες, τα φάρμακα, και η οδοντόπαστα.
Είναι υγιεινή λύση τα light τρόφιμα;
Τα προϊόντα τύπου light ουσιαστικά απέτυχαν αφού η αύξηση της κατανάλωσης τους, τα τελευταία χρόνια, δεν συνδυάστηκε με μείωση του συνολικού ποσοστού της παχυσαρκίας. Ωστόσο δεν παραβλέπουμε τη συνεισφορά τους στον έλεγχο παθήσεων όπως ο διαβήτης ή στη μείωση της χοληστερίνης. Για να κατανοήσουμε ακριβώς σε ποιες περιπτώσεις μπορούν να φανούν χρήσιμα δεν θα πρέπει να παραβλέψουμε ότι:
- Η κατανάλωση προϊόντων light έχει νόημα μόνο όταν οδηγεί σε μείωση της συνολικής πρόσληψης των θερμίδων. Όταν αντικαταστήσουμε τα τρόφιμα που καταναλώνουμε με ''ελαφριά'' υποκατάστατα πιθανόν θα ωφεληθούμε, εάν δεν αυξήσουμε τη συνολική ποσότητα που θα καταναλώσουμε.
- Τα προϊόντα αυτα δεν είναι φυσικά και έχουν υποστεί επεξεργασία . Τι σημαίνει αυτό; Ότι χάνονται βιταμίνες, απομονώνονται ή δεν υπάρχουν βασικά ιχνοστοιχεία, προστίθενται συντηρητικά, πρόσθετα οσμής, γεύσης και χρώματος. Σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να σχεδιάζονται διατροφολόγια χωρίς το συνδυασμό με φυσικές τροφές.
- H light έκδοση συνήθως υστερεί σε γεύση σε σχέση με τη ''πλήρη'' και αυτό δημιουργεί σοβαρό κίνδυνο μελλοντικής βουλιμίας. Παράλληλα το αίσθημα κορεσμού έρχεται πολύ πιο δύσκολα και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερη κατανάλωση. Σε κάθε περίπτωση δεν αποκλείουμε τα ''πλήρη'' τρόφιμα από το καθημερινό διατροφολόγιο.
Αυτό που θα πρέπει να κατανοήσουμε είναι ότι τα τρόφιμα light δεν αδυνατίζουν από μόνα τους. Είναι χρήσιμα διατροφικά εργαλεία τα οποία θα πρέπει να χρησιμοποιούνται με μέτρο, σε συνδυασμό πάντα με φυσικές τροφές οι οποίες θα προσθέτουν όλα όσα στερούμαστε από την ''επεξεργασία''. Ο καταναλωτής θα πρέπει να ελέγχει τις ετικέτες και να διαμορφώνει από μόνος του ένα ισορροπημένο διαιτολόγιο το οποίο θα βασίζεται στις θερμιδικές ανάγκες, αλλά και σε όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται για να λειτουργήσει.
