«Το δημόσιο πανεπιστήμιο χρειάζεται εξωτερικά μέλη στη διοίκησή του;». Σε αυτό το ερώτημα, αλλά και πρόταση του υπουργείου Παιδείας ενόψει της μεταρρύθμισης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, κλήθηκαν να τοποθετηθούν μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας στο πλαίσιο της θεματικής ενότητας «Δημόσιες Συζητήσεις για μια...
διαφορετική Ελλάδα» που διοργανώνει το Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ).
Θετικά στο ερώτημα απάντησαν ο καθηγητής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Χαράλαμπος Μουτσόπουλος, και ο Βασίλης Παπάζογλου, καθηγητής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και ειδικός γραμματέας του υπουργείου Παιδείας. Παίρνοντας πρώτος τον λόγο και χρησιμοποιώντας ιδιαίτερα αιχμηρή γλώσσα, ο καθηγητής Μουτσόπουλος χαρακτήρισε αποτυχημένο το ισχύον μοντέλο διοίκησης των πανεπιστημίων επισημαίνοντας ότι παράγει «ανήθικες και παράδοξες νοοτροπίες νεποτισμού, διαφθοράς και ξενοφοβίας».
Ο κ. Μουτσόπουλος είπε από τα 300 μέλη της ΔΕΠ τα 104 από αυτά είναι συγγενείς καθηγητών. «Πολλοί από αυτούς πήραν τον τίτλο με αδιαφανείς διαδικασίες», σημείωσε. Το στοιχείο που σύμφωνα με τον κ. Μουτσόπουλο αποδεικνύει την ξενοφοβική νοοτροπία των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, είναι ότι από τις εννέα θέσεις καθηγητών που προκηρύχθηκαν στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών μόνο δυο κατελήφθησαν από καθηγητές που είχαν διεθνείς τίτλους σπουδών και προέρχονταν από πανεπιστήμια του εξωτερικού.
Με το υπάρχον σύστημα «υποψήφιοι πρυτάνεις και αντιπρυτάνεις δεν ορρωδούν να υποσχεθούν οτιδήποτε σε οποιονδήποτε προκειμένου να καταλάβουν τα αξιώματα», τόνισε ο καθηγητής Μουτσόπουλος. «Παραχωρούν σε φοιτητές θέσεις σε μεταπτυχιακά τμήματα, μετατρέπουν τα εξάμηνα σε εξεταστικά κέντρα», πρόσθεσε. Κατά τον κ. Μουτσόπουλο η κατάσταση αυτή κάνει πολλούς καθηγητές «ακαδημαϊκού ύψους» να απέχουν από την διεκδίκηση διοικητικών θέσεων.
Τέλος, εξέφρασε την πλήρη στήριξή του στην μεταρρύθμιση που προωθεί το υπουργείο, υποστηρίζοντας ότι πρόεδροι και κοσμήτορες πρέπει να εκλέγονται με διεθνή διαγωνισμό. «Γιατί δεν θέλουμε εδώ το μοντέλο που ισχύει στα πανεπιστήμια του εξωτερικού;», κατέληξε.
Εκ μέρους του υπουργείου, ο καθηγητής Παπάζογλου αναφέρθηκε στις παθογένειες της ανεπαρκούς λογοδοσίας, της ανάπτυξης πελατειακών σχέσεων και της μη ανταπόκρισης των ιδρυμάτων στις ανάγκες της κοινωνίας που πλήττουν σήμερα τα ελληνικά πανεπιστήμια. «Τα πανεπιστήμια πρέπει να είναι εξωστρεφή, τα εξωτερικά μέλη αποτελούν φορείς νέων ιδεών, υπερβαίνουν τις εσωτερικές αγκυλώσεις», επισήμανε ο ειδικός γραμματέας του υπουργείου.
Σύμφωνα με τον κ. Παπάζογλου το σύστημα διοίκησης των πανεπιστημίων από εξωπανεπιστημιακά μέλη έχει εφαρμοστεί με απόλυτη επιτυχία στην Ευρώπη, τις ΗΠΑ και την Αυστραλία. «Διαπιστώθηκαν σημαντικές βελτιώσεις, αποφεύγονται οι δεσμεύσεις προς την εκλογική πελατεία», τόνισε και αναρωτήθηκε καταλήγοντας: «Αφού το ισχύον μοντέλο δεν έχει δουλέψει σωστά, τι μας εμποδίζει να δοκιμάσουμε κάτι καινούργιο;».
Στο μέτωπο του «όχι» συντάχθηκαν ο πρύτανης του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Γιάννης Μυλόπουλος και ο καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Γιώργος Σωτηρέλης.
Απαντώντας αρχικά στον καθηγητή Μουτσόπουλο, ο πρύτανης του ΑΠΘ τόνισε ότι στο πανεπιστήμιο που διευθύνει, το φαινόμενο του νεποτισμού είναι πολύ περιορισμένο και ότι το βιογραφικό του αποδεικνύει πώς ο ίδιος δεν κατέλαβε αναξιοκρατικά τη θέση του. Στη συνέχεια έθεσε τον προβληματισμό του για την εισαγωγή εξωπανεπιστημιακών στη διοίκηση του πανεπιστημίου με σειρά ερωτημάτων: «Πώς συνδέεται η αντιμετώπιση εσωτερικών παθογενειών με την τοποθέτηση εξωπανεπιστημιακών;», σημείωσε μεταξύ άλλων.
Ο κ. Μυλόπουλος είπε ακόμη ότι για την υποχρηματοδότηση των πανεπιστημίων ευθύνη έχει το υπουργείο Παιδείας που είναι εξωπανεπιστημιακός παράγοντας. «Υποστήκαμε μείωση του προϋπολογισμού κατά 35% και παράλληλα είχαμε αύξηση των μεταγραφών κατά 50%. Ευθύνεται η πανεπιστημιακή διοίκηση γι’ αυτό;», διερωτήθηκε. «Η εξωπανεπιστημιακή διοίκηση οδήγησε τα πράγματα εκεί που τα οδήγησε», πρόσθεσε.
«Αυτό το οποίο χρειάζεται είναι έλεγχος, εποπτεία, κοινωνική λογοδοσία. Εκεί ασφαλώς μπορούν να συμμετέχουν εξωπανεπιστημιακοί. Συμφωνούμε με την κυβέρνηση ότι το πανεπιστήμιο χρειάζεται αλλαγές. Αλλά τα εξωπανεπιστημιακά μέλη δείχνουν έλλειμμα εμπιστοσύνης εκ μέρους του υπουργείου και αυτό είναι μια κακή αρχή», κατέληξε.
Τέλος, ο κ. Σωτηρέλης εξέφρασε την εκτίμηση ότι η εισβολή των εξωπανεπιστημιακών στα πανεπιστήμια θα γίνει με «όρους φαρ ουέστ», ενώ έκανε λόγο για «αντισυνταγματικές εμμονές» του υπουργείου.
Ακολούθησε συζήτηση με το κοινό την οποία συντόνισε ο δημοσιογράφος Φοίβος Καρζής. Τη συζήτηση παρακολούθησε από τις θέσεις του κοινού ο υφυπουργός Παιδείας Γιάννης Πανάρετος.
διαφορετική Ελλάδα» που διοργανώνει το Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ).
Θετικά στο ερώτημα απάντησαν ο καθηγητής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Χαράλαμπος Μουτσόπουλος, και ο Βασίλης Παπάζογλου, καθηγητής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και ειδικός γραμματέας του υπουργείου Παιδείας. Παίρνοντας πρώτος τον λόγο και χρησιμοποιώντας ιδιαίτερα αιχμηρή γλώσσα, ο καθηγητής Μουτσόπουλος χαρακτήρισε αποτυχημένο το ισχύον μοντέλο διοίκησης των πανεπιστημίων επισημαίνοντας ότι παράγει «ανήθικες και παράδοξες νοοτροπίες νεποτισμού, διαφθοράς και ξενοφοβίας».
Ο κ. Μουτσόπουλος είπε από τα 300 μέλη της ΔΕΠ τα 104 από αυτά είναι συγγενείς καθηγητών. «Πολλοί από αυτούς πήραν τον τίτλο με αδιαφανείς διαδικασίες», σημείωσε. Το στοιχείο που σύμφωνα με τον κ. Μουτσόπουλο αποδεικνύει την ξενοφοβική νοοτροπία των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, είναι ότι από τις εννέα θέσεις καθηγητών που προκηρύχθηκαν στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών μόνο δυο κατελήφθησαν από καθηγητές που είχαν διεθνείς τίτλους σπουδών και προέρχονταν από πανεπιστήμια του εξωτερικού.
Με το υπάρχον σύστημα «υποψήφιοι πρυτάνεις και αντιπρυτάνεις δεν ορρωδούν να υποσχεθούν οτιδήποτε σε οποιονδήποτε προκειμένου να καταλάβουν τα αξιώματα», τόνισε ο καθηγητής Μουτσόπουλος. «Παραχωρούν σε φοιτητές θέσεις σε μεταπτυχιακά τμήματα, μετατρέπουν τα εξάμηνα σε εξεταστικά κέντρα», πρόσθεσε. Κατά τον κ. Μουτσόπουλο η κατάσταση αυτή κάνει πολλούς καθηγητές «ακαδημαϊκού ύψους» να απέχουν από την διεκδίκηση διοικητικών θέσεων.
Τέλος, εξέφρασε την πλήρη στήριξή του στην μεταρρύθμιση που προωθεί το υπουργείο, υποστηρίζοντας ότι πρόεδροι και κοσμήτορες πρέπει να εκλέγονται με διεθνή διαγωνισμό. «Γιατί δεν θέλουμε εδώ το μοντέλο που ισχύει στα πανεπιστήμια του εξωτερικού;», κατέληξε.
Εκ μέρους του υπουργείου, ο καθηγητής Παπάζογλου αναφέρθηκε στις παθογένειες της ανεπαρκούς λογοδοσίας, της ανάπτυξης πελατειακών σχέσεων και της μη ανταπόκρισης των ιδρυμάτων στις ανάγκες της κοινωνίας που πλήττουν σήμερα τα ελληνικά πανεπιστήμια. «Τα πανεπιστήμια πρέπει να είναι εξωστρεφή, τα εξωτερικά μέλη αποτελούν φορείς νέων ιδεών, υπερβαίνουν τις εσωτερικές αγκυλώσεις», επισήμανε ο ειδικός γραμματέας του υπουργείου.
Σύμφωνα με τον κ. Παπάζογλου το σύστημα διοίκησης των πανεπιστημίων από εξωπανεπιστημιακά μέλη έχει εφαρμοστεί με απόλυτη επιτυχία στην Ευρώπη, τις ΗΠΑ και την Αυστραλία. «Διαπιστώθηκαν σημαντικές βελτιώσεις, αποφεύγονται οι δεσμεύσεις προς την εκλογική πελατεία», τόνισε και αναρωτήθηκε καταλήγοντας: «Αφού το ισχύον μοντέλο δεν έχει δουλέψει σωστά, τι μας εμποδίζει να δοκιμάσουμε κάτι καινούργιο;».
Στο μέτωπο του «όχι» συντάχθηκαν ο πρύτανης του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Γιάννης Μυλόπουλος και ο καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Γιώργος Σωτηρέλης.
Απαντώντας αρχικά στον καθηγητή Μουτσόπουλο, ο πρύτανης του ΑΠΘ τόνισε ότι στο πανεπιστήμιο που διευθύνει, το φαινόμενο του νεποτισμού είναι πολύ περιορισμένο και ότι το βιογραφικό του αποδεικνύει πώς ο ίδιος δεν κατέλαβε αναξιοκρατικά τη θέση του. Στη συνέχεια έθεσε τον προβληματισμό του για την εισαγωγή εξωπανεπιστημιακών στη διοίκηση του πανεπιστημίου με σειρά ερωτημάτων: «Πώς συνδέεται η αντιμετώπιση εσωτερικών παθογενειών με την τοποθέτηση εξωπανεπιστημιακών;», σημείωσε μεταξύ άλλων.
Ο κ. Μυλόπουλος είπε ακόμη ότι για την υποχρηματοδότηση των πανεπιστημίων ευθύνη έχει το υπουργείο Παιδείας που είναι εξωπανεπιστημιακός παράγοντας. «Υποστήκαμε μείωση του προϋπολογισμού κατά 35% και παράλληλα είχαμε αύξηση των μεταγραφών κατά 50%. Ευθύνεται η πανεπιστημιακή διοίκηση γι’ αυτό;», διερωτήθηκε. «Η εξωπανεπιστημιακή διοίκηση οδήγησε τα πράγματα εκεί που τα οδήγησε», πρόσθεσε.
«Αυτό το οποίο χρειάζεται είναι έλεγχος, εποπτεία, κοινωνική λογοδοσία. Εκεί ασφαλώς μπορούν να συμμετέχουν εξωπανεπιστημιακοί. Συμφωνούμε με την κυβέρνηση ότι το πανεπιστήμιο χρειάζεται αλλαγές. Αλλά τα εξωπανεπιστημιακά μέλη δείχνουν έλλειμμα εμπιστοσύνης εκ μέρους του υπουργείου και αυτό είναι μια κακή αρχή», κατέληξε.
Τέλος, ο κ. Σωτηρέλης εξέφρασε την εκτίμηση ότι η εισβολή των εξωπανεπιστημιακών στα πανεπιστήμια θα γίνει με «όρους φαρ ουέστ», ενώ έκανε λόγο για «αντισυνταγματικές εμμονές» του υπουργείου.
Ακολούθησε συζήτηση με το κοινό την οποία συντόνισε ο δημοσιογράφος Φοίβος Καρζής. Τη συζήτηση παρακολούθησε από τις θέσεις του κοινού ο υφυπουργός Παιδείας Γιάννης Πανάρετος.