Ήταν ένα αναμενόμενο όχι. Ωστόσο,...
η κυβέρνηση του Σόκρατες έλπιζε μέχρι τελευταία στιγμή πως το σχέδιο λιτότητας που πρότεινε θα πέρναγε την τελευταία στιγμή, μπροστά στο δίλημμα λιτότητα ή μηχανισμό στήριξης. Το πορτογαλικό κοινοβούλιο όμως απέρριψε την λιτότητά του, ανοίγοντας έτσι το δρόμο για την παραίτηση του πρωθυπουργού της χώρας και παράλληλα την είσοδο της χώρας στον ευρωπαϊκό μηχανισμό βοήθειας.
Και όλα αυτά, μία μόλις μέρα πριν τη Σύνοδο της ΕΕ, για τη συνολική απάντηση στην κρίση χρέους της Ευρωζώνης.
Η κρίσιμη ψηφοφορία
Ο Ζοζέ Σόκρατες, ο οποίος ηγείται της σοσιαλιστικής κυβέρνησης μειοψηφίας, είχε δηλώσει ότι θα παραιτηθεί εάν το σχέδιο καταψηφιστεί. Επέμεινε μάλιστα να υποστηρίζει ότι η απόρριψή του σχεδίου λιτότητας θα εξαναγκάσει τη χώρα να καταφύγει στον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης, όπως έγινε με την Ελλάδα και την Ιρλανδία. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης τάσσονται εναντίον των μέτρων λιτότητας, τα όποια θα επιφέρουν μείωση των συντάξεων και των δημοσίων δαπανών, καθώς και φορολογικές αυξήσεις.
Και αυτή η αντίθεση έγινε απολύτως κατανοητή στην ψηφοφορία της Τετάρτης. Τα πέντε κόμματα της αντιπολίτευσης, από την Αριστερά έως την άκρα Δεξιά, ψήφισαν ομόφωνα την απόρριψη του τετάρτου σχεδίου λιτότητας που παρουσιάστηκε μέσα σε ένα χρόνο και προέβλεπε τη μείωση από 4,6% σε 3% του δημόσιου ελλείμματος για να αποφευχθεί η προσφυγή της χώρας σε εξωτερική οικονομική βοήθεια.
Σε μία συνεδρίαση η οποία κράτησε πέντε συνολικά ώρες, με το που έγινε γνωστή η καταψήφιση του τέταρτου σχεδίου λιτότητας, ο εκπρόσωπος της κυβέρνησης Πέδρο Σίλβα Περέιρα κατάγγειλε την "ανευθυνότητα" μιας "αρνητικής συμμαχίας" η οποία απέριψε "ενα σημαντικότατο εργαλείο δράσης της κυβέρνησης παρά το γεγονός ότι το σχέδιο αυτό είχε λάβει την έγκριση και την ψήφο των ευρωπαϊκών θεσμών και των Ευρωπαίων εταίρων της Πορτογαλίας".
Ο επικεφαλής της πορτογαλικής κυβέρνησης αποχώρησε από το κοινοβούλιο χωρίς να πει ούτε μια λέξη και υπέβαλε την παραίτησή του ήδη από σήμερα Τετάρτη το βράδυ στον πρόεδρο της χώρας Ανιμπαλ Καβάκο Σίλβα.
"Αυτή η πολιτική κρίση , αυτή τη στιγμή, θα έχει σοβαρότατες συνέπειες για την εμπιστοσύνη που έχει ανάγκη η Πορτογαλία έναντι των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και αγορών", δήλωσε ο κ. Σόκρατες.
"Σήμερα όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης απέρριψαν τα προτεινόμενα από την κυβέρνηση μέτρα που στόχευαν στο να αποφευχθεί η προσφυγή της Πορτογαλίας σε ένα πρόγραμμα εξωτερικής οικονομικής βοήθειας" ανέφερε ο κ. Σόκρατες σε ανακοίνωσή του προς το έθνος.
"Η αντιπολίτευση αφαίρεσε από την κυβέρνηση όλες τις προϋποθέσεις να κυβερνά. Ως εκ τούτου, επέδωσα την παραίτησή μου στον πρόεδρο της Δημοκρατίας", κατέληξε.
Οι πρώτες αναλύσεις και εκτιμήσεις μετά την κατάρρευση
Ο Κέβιν Ντάνινγκ, αναλυτής στο Economist Intelligence Unit, ανέφερε στο BBC πάντως πως "αυτή μπορεί να είναι η εβδομάδα που θα πρέπει να ενεργοποιήσουν το ταμείο διάσωσης" για την Πορτογαλία. Όσο για τις συνέπειες τόσο στη χώρα όσο και στην ευρωζώνη, αυτές προς το παρόν δεν έχουν προσδιοριστεί. Όμως, πρέπει να επισημανθεί πως ήδη το επιτόκιο των δεκαετών ομολόγων του πορτογαλικού δημοσίου ανέβηκε στο 7,77% νωρίτερα σήμερα από 7,65% χθες εν μέσω ανησυχιών στις αγορές.
Παρόλα αυτά ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ είχε σπεύσει να επισημάνει πως ενδεχόμενος διεθνής δανεισμός στην Πορτογαλία θα γίνει "υπό αυστηρές προϋποθέσεις", δηλαδή με αντάλλαγμα την λήψη σκληρών μέτρων οικονομικής λιτότητας.
"Εναπόκειται στην πορτογαλική κυβέρνηση να ζητήσει τη βοήθεια του Ευρωπαϊκού Ταμείου στήριξης (...) εάν δοθεί αυτή η βοήθεια, τούτο θα γίνει υπό αυστηρές προϋποθέσεις" ανέφερε χαρακτηριστικά.
Όπως και να χει, αυτή η εξέλιξη αναμένεται να πυροδοτήσει μία νέα κρίση χρέους για την ευρωζώνη.
Ο λόγος απλός.
Η είσοδος μιας ακόμη χώρας, της τρίτης δηλαδή, αποδυναμώνει το μηχανισμό, με την Ευρώπη να ζητά ακόμα σκληρότερα μέτρα.
