η Ζακλίν ντε Ρομιγί, έφυγε το Σάββατο, πλήρης ημερών, σε ηλικία 97 ετών, ανακοίνωσε την Κυριακή ο φίλος και εκδότης της Μπερνάρ ντε Φαλουά.
Η μεγάλη ελληνίστρια και ακαδημαϊκός έσβησε στο νοσοκομείο Ambroise-Pare de Boulogne-Billancourt, κοντά στο Παρίσι. «Ηταν άρρωστη από καιρό, παρ΄όλα αυτά, είναι ένα πολύ μεγάλο σοκ», δήλωσε ο Μπερνάρ ντε Φαλουά.
Ακαδημαϊκός η Ζακλίν ντε Ρομιγί άφησε πίσω της εκτός των άλλων, ένα σημαντικό έργο για την Αθήνα του 5ου αιώνα, απ' όπου «ξεκίνησαν όλα»: η φιλοσοφία, η ιστορία, η τραγωδία, η κωμωδία, οι σοφιστές.
Γεμάτη θαυμασμό για την εποχή εκείνη, μελέτησε πολύ Θουκυδίδη, που τη γοήτευσε με την ωραιότητα και την ευαισθησία του λόγου του, τον οποίο αποκαλούσε «έναν από τους άνδρες της ζωής της», καθώς επίσης τον Ομηρο, τον Αισχύλο, τον Ευριπίδη.
Οσοι συνάντησαν αυτήν τη μικροκαμωμένη γυναίκα με τα μπλε μάτια και τα λευκά μαλλιά, διαπίστωσαν ότι τα ελληνικά την έκαναν ευτυχισμένη, ότι τη διέκρινε μια βαθειά εσωτερική γαλήνη και ότι ήταν ένας άνθρωπος παθιασμένος και με χιούμορ παρά το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια ήταν τυφλή.
Η Ζακλίν ντε Ρομιγί γεννήθηκε στις 26 Μαρτίου του 1913 στην πόλη Σαρτρ. Ο εβραίος πατέρας της σκοτώθηκε στο μέτωπο όταν η Ζακλίν ήταν ενός έτους. Τη μεγάλωσε η μητέρα της, μυθιστοριογράφος.
Σπούδασε Λατινικά και Αρχαία Ελληνικά στο «Lycee Moliere». Σε ηλικία μόλις 17 ετών, το 1933, γίνεται η πρώτη γυναίκα υποψήφια στο Concours General της Γαλλίας (γενικές εξετάσεις για αριστούχους), ύστερα η πρώτη γυναίκα καθηγητής στο περίφημο College de France και η δεύτερη γυναίκα ακαδημαϊκός στη Γαλλική Ακαδημία, μετά την Μαργκερίτ Γιουρσενάρ.
Μεταφράστρια των Ελλήνων κλασικών στα γαλλικά, η Ζακλίν ντε Ρομιγί δημοσίευσε πλήθος μελετών για την αρχαία ελληνική γραμματεία και ιστορία, ενώ δίδαξε ως καθηγήτρια της αρχαίας ελληνικής γραμματείας στα πανεπιστήμια της Λιλ, της Σορβόνης και στο College de France.
Κατά τη διάρκεια της καριέρας της διατέλεσε διδάκτωρ σε μερικά από τα μεγαλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου, ανάμεσα στα οποία αυτά της Οξφόρδης, των Αθηνών, του Δουβλίνου, του Μόντρεαλ και του Γέιλ.
Το 1995 της δόθηκε η ελληνική υπηκοότητα και το 2001 ανακηρύχθηκε πρέσβειρα του Ελληνισμού.
Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού
«H πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟΤ εκφράζει τη βαθιά θλίψη και οδύνη της για το θάνατο της ακάματης ελληνίστριας και ακαδημαϊκού Ζακλίν ντε Ρομιγύ.
Υπήρξε εδώ και δεκαετίες η πλέον επίμονη και μάχιμη μελετήτρια και υπέρμαχος μιας υπόθεσης που για κάποιους έμοιαζε χαμένη: της διατήρησης και διάσωσης των ελληνικών γραμμάτων, της προάσπισης όλων των ιδεών που συμπυκνώνει ο αρχαιοελληνικός πολιτισμός. Περισσότερο από φίλη της Ελλάδας υπήρξε Ελληνίδα, ανακηρύχθηκε μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, πρέσβειρα του Ελληνισμού, ενώ έλαβε την ελληνική υπηκοότητα το 1995
Η ίδια η Ζακλίν ντε Ρομιγύ πρόσφατα έγραφε πως έζησε πάνω από 80 χρόνια υπό την επιρροή των Ελλήνων συγγραφέων και πως ήθελε να μιλήσει και αυτή «για εκείνη τη δύναμη και το φως, για εκείνη την πιστή και την ελπίδα» που πάντοτε αντλούσε από αυτούς.
Σε στιγμές δύσκολες για την Ελλάδα, όπου η φήμη της τίθεται συχνά υπό αμφισβήτηση, η φωνή και το έργο της Ζακλίν ντε Ρομιγύ υπήρξαν καθοριστικά για την υπενθύμιση και ανύψωση του ελληνικού πολιτισμού, της ελληνικής γραμματείας. Σπάνια η χώρα μας αξιώθηκε τέτοιους συμμάχους. Η Ελλάδα σήμερα πενθεί».
Υπουργός Παιδείας Αννα Διαμαντοπούλου
«Η Jacqueline de Romilly υπήρξε μεγάλη Γαλλίδα ακαδημαϊκός, μορφή του εκπαιδευτικού κινήματος στην Ευρώπη και πνευματικός φάρος για όλους μας. Ο ελληνισμός έχασε μια μεγάλη φίλη και μια σταθερή σύμμαχο στις προσπάθειες για την προώθηση της ελληνικής γλώσσας και του ελληνικού πολιτισμού».
Πρόεδρος ΝΔ Αντώνης Σαμαράς
«Οι Έλληνες αποχαιρετούμε, με ευγνωμοσύνη τη μεγάλη Ελληνίστρια και Ακαδημαϊκό Ζακλίν ντε Ρομιγί. Διδάκτορ σε πολλά από τα μεγαλύτερα Πανεπιστήμια του κόσμου και μέλος πολλών ακαδημιών στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ, η Ρομιγί συστηματικά μετέδωσε στις νεότερες γενιές, με τη διδασκαλία και το συγγραφικό της έργο, το σεβασμό και την αγάπη στο αρχαίο Ελληνικό πνεύμα.
Υπήρξε στην πράξη -και δικαίως ανακηρύχθηκε- πρέσβυς του Ελληνισμού και πολίτης της Ελλάδας. Γι’ αυτό, πάντοτε, τις πιο δύσκολες για την πατρίδα μας στιγμές, πρωτοστάτησε στην υπεράσπιση της Ιστορίας και των Αξιών του Ελληνικού Έθνους. Η τιμή και η ευγνωμοσύνη που της οφείλουμε θα είναι αιώνια».
----------------------------------------------------------------------------------------------
Αισθάνθηκε άσχημα κατά την διάρκεια δείπνου, στο μέγαρο Σακκέττι της Αιώνιας Πόλης. «Με συγχωρείτε, αλλά δεν είμαι τόσο καλά», είπε στους φίλους του, με τους οποίους είχε συναντηθεί για να ανταλλάξει χριστουγεννιάτικες ευχές.
Η μεταφορά του στο νοσοκομείο Σάντο Σπίριτο ιν Σάσσια, ήταν μάταιη. Ακαριαία καρδιακή προσβολή, η διάγνωση των γιατρών.
Γεννημένος στο Μπελούνο της βόρειας Ιταλίας, το 1940, ο Σκιόπα εθεωρείτο ένας από τους εγκυρότερους οικονομολόγους της χώρας. Αναλυτής της εφημερίδας Κορριέρε Ντέλλα Σέρα, είχε σπουδάσει στο πανεπιστήμιο του Μιλάνου Μποκκόνι, με ειδίκευση στο Massachusetts Institute of Technology.
Όπως τονίζουν οι Ιταλοί σχολιαστές, ήταν ανέκαθεν ένθερμος φιλοευρωπαϊστής, αρχίζοντας από την περίοδο κατά την οποία ανέλαβε καθήκοντα της γενικής διεύθυνσης των χρηματικών και οικονομικών υποθέσεων της τότε ΕΟΚ - το 1979 - σε στενή συνεργασία με τον Χέμουτ Σμιτ και τον Βαλερί Ζισκάρ Ντ' Εστέν.
Το 1984, ο Σκιόπα, έγινε αντιπρόεδρος της Τράπεζας της Ιταλίας, με επικεφαλής, τότε, τον μελλοντικό πρόεδρο της δημοκρατίας, Κάρλο Ατζέλιο Τσάμπι. Στενός συνεργάτης του Ζάκ Ντελόρ, διαδέχθηκε τον πρώην επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στην προεδρία του ιδρύματος που έφερε το όνομά του. Το 1998, έγινε μέλος του πρώτου συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, με επταετή θητεία. Από το 2006, μέχρι το 2008, διετέλεσε υπουργός οικονομικών, στην δεύτερη κυβέρνηση του κεντροαριστερού πρωθυπουργού Ρομάνο Πρόντι.
Ο Πρόντι δήλωσε «συντετριμμένος, βαθύτατα λυπημένος, από το θάνατο του Πάντοα Σκιόπα, ενός στενότατου φίλου και συνεργάτη». Κατά την κυβερνητική του θητεία, ο Τύπος είχε ασχοληθεί ιδιαίτερα με δυο τοποθετήσεις του Σκιόπα: Την αναφορά στην ανάγκη «να πληρώνουν όλοι οι πολίτες τους φόρους, χωρίς κατήφεια» και στην δήλωσή του υπέρ της προσπάθειας «να βγουν από το σπίτι και να δραστηριοποιηθούν οι αιώνιοι έφηβοι, οι λεγόμενοι μαμάκηδες».
Τα ιταλικά μέσα ενημέρωσης, αναφέρονται και στο πιο πρόσφατο επαγγελματικό του καθήκον, στον ρόλο του συμβούλου του πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου, τους τελευταίους τέσσερις μήνες. «Η Ελλάδα θα καταφέρει να βγει από την κρίση, υπό τον όρο να εφαρμόσει απαρέγκλιτα το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων που έχει ετοιμάσει», είχε δηλώσει πρόσφατα ο Ιταλός οικονομολόγος.
Ο πρωθυπουργός
«Με μεγάλη λύπη πληροφορήθηκα την αιφνίδια απώλεια του Tommaso Padoa - Schioppa. Υπήρξε εξαιρετικός άνθρωπος και λαμπρός επιστήμονας. Με λόγο βαρύνοντα και καθοριστική δράση στην χώρα του, στην Ευρώπη, σε όλο τον κόσμο.
Η συμβολή του στη δημιουργία και την πορεία του Ευρώ ήταν ανεκτίμητη. Ήταν ένας από τους αρχιτέκτονες του Ευρώ, ένας μεγάλος Ευρωπαίος, ένας βαθύτατα προοδευτικός άνθρωπος, που πίστευε στο παρόν και στο μέλλον του κοινού Ευρωπαϊκού μας νομίσματος, σε μία πολιτική Ευρώπη.
Επί δεκαετίες η παρουσία του στις οικονομικές εξελίξεις στην Ιταλία ήταν διακριτή. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την ανάληψη του Υπουργείου Οικονομικών στην κυβέρνηση Prodi. Είχα την τύχη να τον γνωρίσω και να συνεργαστώ μαζί του. Θέλησε σε μια δύσκολη στιγμή για την Ελλάδα να συμπαρασταθεί και έμπρακτα.
Ανταποκρίθηκε άμεσα και θετικά στην πρότασή μου, πριν από λίγους μήνες, να συνεργαστούμε στην προσπάθεια που καταβάλλει η χώρα μας, για να αντιμετωπίσουμε αυτή την μεγάλη και πρωτόγνωρη κρίση που ταλανίζει την Ελλάδα και τους Έλληνες. Γνώριζε καλά ότι η κρίση που ξεκίνησε στην Ελλάδα είχε διαστάσεις Ευρωπαϊκές. Και συνέβαλε στις προτάσεις που κατέθεσε η Ελλάδα σε πρόσφατες Συνόδους Κορυφής για την αντιμετώπιση μιας γενικευμένης οικονομικής κρίσης.
Αισθάνομαι χρέος να αναγνωρίσω την μεγάλη και ανιδιοτελή συμβολή του σε αυτήν την δύσκολη μάχη που δίνει η χώρα μας. Ήταν από τους πρώτους που πίστεψαν στην προσπάθειά μας και μίλησε δημόσια γι’ αυτή. Σε αυτήν την προσπάθεια υπήρξε πραγματικός Έλληνας. Θα τον θυμόμαστε πάντα με αγάπη και ευγνωμοσύνη.
Στους οικείους του εκφράζω τα θερμά μου συλλυπητήρια».
----------------------------------------------------------------------------------------------
Την καθιέρωσαν οι ρόλοι της «κακιάς»... Πεθερά, αδελφή, νύφη ακόμα και δεσμοφύλακας αναμορφωτηρίου.
Όπως έλεγε και η ίδια, «ήμουν αυστηρή, όχι κακιά, αλλά σωστή για τα δεδομένα της εποχής. Δεν είχα άδικο να αντιπαθώ την Τζένη Καρέζη που τα' φτιαξε με τον Κούρκουλο, ο οποίος ήταν αρραβωνιασμένος με την κόρη μου, ή με τον Μάνο Κατράκη που η κομμώτρια Λάσκαρη τον απατούσε και του έτρωγε τα λεφτά».
Στο θέατρο, πάντως, έπαιξε πολλούς άλλους ρόλους, με μοναδική εξαίρεση την αρχαία τραγωδία.
«Δεν έπαιξα αρχαία τραγωδία γιατί τη σέβομαι πάρα πολύ, είναι κάτι μουσειακό για μένα. Ποτέ δεν μου έγινε πρόταση. Δεν μου αρέσει το μουσειακό θέατρο, μου αρέσει το καθημερινό θέατρο», είχε δηλώσει.
Σπούδασε πιάνο στην Αθήνα, ζωγραφική και διακόσμηση στο Παρίσι, σκηνογραφία και ενδυματολογία κοντά στο Γιάννη Τσαρούχη και υποκριτική στη Δραματική Σχολή του Θεάτρου Τέχνης κοντά στον Κάρολο Κούν.
Από το 1954 ως το 1967 εργάστηκε στο ραδιόφωνο ως δημιουργός και εκτελέστρια. Από το 1955 ως το 1969 εργάστηκε σε εφημερίδες και περιοδικά ως συντάκτρια του ελεύθερου και καλλιτεχνικού ρεπορτάζ. Επίσης, ασχολήθηκε με λογοτεχνικές και άλλες μεταφράσεις.
Έχει συμμετάσχει από το 1954 σε ελληνικές και ξένες παραστάσεις και έργα στο θέατρο και τον κινηματογράφο, ενώ έχει εμφανιστεί και στην τηλεόραση.
Απέκτησε τρία παιδιά.
Τα nuxtopoulia απλά εύχονται δύναμη και κουράγιο στους συγγενείς των εκλιπόντων και τα συλληπτήρια τους.
